I. 01.05.2016 r. wszedł w życie nowy Unijny Kodeks Celny (UKC), Rozporządzenie Wykonawcze i Rozporządzenie Delegowane do UKC.
II. 26.04.2016 r.rząd polski przyjął projekt nowelizacji prawa celnego. Ma on dostosować polskie przepisy do nowego unijnego kodeksu celnego, którego głównym celem jest poprawa funkcjonowania unii celnej jako całości – o jednolite stosowanie przepisów celnych na całym obszarze celnym UE przez krajowe służby celne państw członkowskich.
III. Unijny Kodeks Celny skupia się na wyznaczeniu kierunków i celów strategicznych w prawie celnym. W znowelizowanych przepisach ustawowych znajdą się jedynie rozwiązania, które uzupełniają regulacje kodeksowe.
Najważniejsze regulacje wprowadzane przez Unijny Kodeks Celny mające wpływ na zakres zmian w prawie krajowym:
1.Wszelka wymiana informacji i korespondencji między organami celnymi i przedsiębiorcami, a także przechowywanie tych informacji odbywać się będzie za pomocą technik elektronicznego przetwarzania danych. Docelowo wszystkie transakcje celne i handlowe będą prowadzane elektronicznie.
2.Zmniejszy się liczba procedur celnych oraz zmieniona zostanie obowiązująca terminologia procedur celnych. I tak np. postanowiono połączyć dotychczasowe procedury :
a) uszlachetniania czynnego w system ceł zwrotnych,
b) uszlachetniania czynnego w systemie zawieszeń,
c) przetwarzania pod kontrolą celną.
w jedną – procedurę uszlachetniania czynnego.
3. Kodeks wskazuje dodatkowe warunki, od których spełnienia zależeć będzie przyznanie przedsiębiorcy statusu upoważnionego przedsiębiorcy (AEO) oraz rozszerza katalog korzyści dostępnych tylko dla posiadaczy tego statusu (m. in. korzystanie z ułatwień odnoszących się do kontroli celnej oraz uproszczeń przewidzianych w ramach przepisów celnych).
4. Możliwość korzystania z zabezpieczenia celnego w obniżonej wysokości oraz zwiększenie przypadków wygaśnięcia długu celnego.
5. Zmiana postępowania celnego – ujednolicenie trybów postępowania organów celnych państw unijnych związanych z wydawaniem decyzji celnych. Pozwolenie na stosowanie uproszczonego postępowania przy obejmowaniu towarów procedurą TIR (dotyczy międzynarodowego przewozu towarów). W praktyce formalności tranzytowe zostaną zredukowane do minimum dla wiarygodnych przedsiębiorców.
6. Wprowadzono nowe ułatwienia, takie jak:
a) samoobsługa celna (organ celny na wniosek upoważnionego przedsiębiorcy może zezwolić, aby pewne formalności celne były załatwiane przez przedsiębiorcę),
b) odprawa scentralizowana (umożliwi złożenie w urzędzie celnym właściwym ze względu na miejsce siedziby przedsiębiorcy upoważnionego AEO zgłoszenia celnego towarów, które będą przedstawione w innym urzędzie celnym),
c) brak niektórych dotychczasowych regulacji – np. procedury przetwarzania pod kontrolą celną,
d) uchylono upoważnienia ustawowe Ministra Finansów na rzecz nowych regulacji unijnych dotyczących tworzenia i prowadzenia magazynów czasowego składowania oraz miejsc uznanych i wyznaczonych.
7. Wprowadzono przepisy regulujące kwestię dostępu do usług elektronicznych świadczonych przez Służbę Celną. Elektroniczna wymiana informacji – w szczególności deklaracji i zgłoszeń – odbywać się będzie przez Platformę Usług Elektronicznych Służby Celnej (PUESC).
PODSUMOWANIE:
Projekt rządowy zakłada zmiany w 21 innych ustawach, m.in. w ustawie o: postępowaniu egzekucyjnym w administracji; izbach gospodarczych; ordynacji podatkowej, kodeksie karnym skarbowym; podatku od czynności cywilnoprawnych; obrocie z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, bezpieczeństwie żywności i żywienia; podatku akcyzowym; Służbie Celnej; wyrobach medycznych; systemie oceny zgodności i nadzoru rynku.
Zgodnie z projektem zmiany mają obowiązywać po 14 dniach od daty ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Większość zmian w przepisach UKC i ustawy Prawo Celne (uPC) dotyczą przedsiębiorstw prowadzących działalność eksportowo – importową ( w tym agencji celnych odprawiających towary swoich klientów).
Nie dotyczą one bezpośrednio wolnych obszarów celnych (w tym WOCw Mszczonowie), które będą funkcjonować praktycznie na dotychczasowych zasadach do maja 2019 r., kiedy to nastąpi ponowna ocena i weryfikacja wydawanych zezwoleń na prowadzenie działalności, regulowanych przepisami ustawy Prawo Celne .
Nie do końca można też określić, które konkretnie przepisy będą bardziej „przyjazne” dla przedsiębiorców. Wynikać to będzie m.in. z charakteru prowadzonej przez nich działalności.